Rola przedszkola w rozwoju psychospołecznym dziecka
Mądrość przedszkola zawiera się w tym, że jako profesjonalnie zorganizowane środowisko, korzysta z zasobów nabytych przez dziecko w domu, a jednocześnie stwarza możliwość wychwycenia deficytów oraz blokad, które są na bieżąco przepracowywane, dzięki opiece wysoce wykwalifikowanej kadry pedagogicznej. Warto mieć świadomość, że celem opieki przedszkolnej jest stworzenie optymalnych warunków do rozwoju zdrowej i pełnej osobowości dziecka. Jako świadoma siebie i swoich potrzeb osoba może ono stopniowo nabierać gotowości do satysfakcjonującego bycia z innymi ludźmi w bezpiecznych dla siebie warunkach. W naszym wpisie przyglądamy się roli przedszkola w rozwoju psychospołecznym dziecka w szerszej perspektywie. Zapraszamy do lektury.
Jakie warunki stwarza przedszkole?
Fenomen dobrze zorganizowanego środowiska przedszkola integracyjnego polega na tym, że dzieci uczą się wyrażania emocji, co jest warunkiem prawidłowego funkcjonowania w środowisku. Jest to możliwe między innymi dzięki temu, że:
- nauczyciele rozmawiają z dziećmi, a nie jedynie do nich przemawiają,
- reguły postępowania nauczyciela są jasne,
- stawiane dzieciom wymagania są dostosowane do ich wieku i możliwości oraz klarownie sprecyzowane,
- dzieci czują się bezpiecznie fizycznie i emocjonalnie,
- zaspokajana jest ciekawość dzieci,
- wolno dzieciom dokonywać wyborów w różnych sytuacjach,
- rozumieją to, co robią – a jeśli nie, to nauczyciel stara się wyjaśniać w przystępny sposób,
- dzieci ponoszą konsekwencje swoich wyborów,
- dzieci są zachęcane do wspólnych działań z rówieśnikami,
- doceniany jest wysiłek dzieci,
- dzieci są zauważane i traktowane przez nauczyciela jako odrębne osoby,
- podstawową formą aktywności jest zabawa.
Dzięki temu u dzieci kształtują się takie cechy, jak np. zaufanie do innych ludzi, wiara we własne zasoby, ciekawość świata i dociekliwość, przejawiające się poprzez odważne zadawanie pytań oraz własne poszukiwania, co z kolei budzi w nich otwartość na zmiany, wytrwałość w sytuacjach trudnych. Poza tym dzieci wykazują gotowość i umiejętność współpracy z dorosłymi oraz rówieśnikami, co wiąże się również z gotowością i umiejętnością poszukiwania pomocy innych osób i korzystania z niej. Dzieci są zaangażowane we wspólne sprawy grupy, mogą uczyć się poprzez naśladowanie i obserwacje, doświadczać inności, odmienności w bezpieczny i zdrowy sposób oraz uczyć się je akceptować.
Korzyści dla dzieci jedyne w swoim rodzaju
Jeśli zależy nam na wychowaniu dziecka z bogatą wyobraźnią twórczą, zdolnego do spontanicznej ekspresji własnych uczuć i myśli, a ponadto otwartego na pomysły i inspiracje płynące od innych osób, możemy mu to umożliwić zapisując do przedszkola. Tutaj ma szansę uczestniczenia w zajęciach, stymulujących do szukania nowych, lepszych i oryginalnych rozwiązań. Ponadto w pracy grupowej dzieci mogą:
- wzajemnie wymieniać się swoją wiedzą,
- dokonywać pierwszych społecznych porównań,
- poznać swoje mocne i słabe strony,
- doświadczyć tego, że ludzie są różni – mówią i zachowują się różnorodnie w tej samej sytuacji,
- rozwijać zdolność wspólnego realizowania zadań i dzielić się z innymi ludźmi swoimi zasobami,
- wspólnie pracować nad ograniczeniami oraz wspólnie cieszyć się z efektów pracy – budowanie poczucia wspólnoty,
- doświadczyć samozadowolenia, gdy pomoc koledze lub koleżance okaże się skuteczna.